มีหลักฐานใหม่ยืนยัน มีการใช้ระเบิดมือในสงครามครูเสดเมื่อ 1,000 ปีที่แล้ว
ภาชนะขนาดเล็กรูปร่างแปลกตานี้ อาจเป็นที่บรรจุวัตถุระเบิดในยุคโบราณ
ผลวิเคราะห์ร่องรอยของสารเคมีที่พบในซากภาชนะเซรามิกจากนครเยรูซาเลมยุคศตวรรษที่ 11-12 พบว่าบางส่วนเคยใช้บรรจุวัตถุระเบิดมาก่อน โดยภาชนะเหล่านี้มีรูปร่างสอดคล้องกับที่บันทึกประวัติศาสตร์เคยระบุไว้ว่า มีการใช้ "ระเบิดมือ" ทำลายฐานที่มั่นของฝ่ายตรงข้ามในสงครามครูเสด
ทีมนักวิทยาศาสตร์และนักโบราณคดีนานาชาติ รายงานผลการศึกษาล่าสุดในวารสาร PLOS One หลังได้วิเคราะห์ร่องรอยของสารเคมีในภาชนะเซรามิกทรงกรวยคล้ายลูกสน 4 ชิ้น
ซึ่งเก็บอยู่ในพิพิธภัณฑ์รัฐออนแทรีโอของแคนาดา โดยปรากฏว่าหนึ่งในจำนวนนั้นมีร่องรอยของกำมะกัน ปรอท แมกนีเซียม และน้ำมันเชื้อเพลิง ซึ่งเป็นส่วนประกอบของวัตถุระเบิดสูงผิดปกติ
ซากภาชนะโบราณที่ใช้ทำการศึกษาดังกล่าว ขุดพบในส่วนที่เรียกว่า "สวนอาร์เมเนีย" (Armenian Garden) ภายในเขตกำแพงเมืองเก่าเยรูซาเลม เมื่อช่วงปี 1961-1967 โดยมีการนำไปเก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์หลายแห่งทั่วโลก
นักโบราณคดีรุ่นก่อนคาดว่า ชาวตะวันออกกลางในยุคโบราณใช้ภาชนะขนาดเล็กเหล่านี้บรรจุสิ่งของจำเป็นต่าง ๆ เพื่อพกพาติดตัว ทั้งน้ำดื่ม ยาสูบ สมุนไพร น้ำมัน และน้ำหอม แต่ก็เคยมีการค้นพบก่อนหน้านี้ว่า ภาชนะดังกล่าวบางชิ้นที่มีความหนาเป็นพิเศษ อาจถูกประยุกต์ใช้เป็นระเบิดมือในบางครั้ง โดยบรรจุดินปืนแล้วขว้างใส่ข้าศึกระหว่างการสู้รบ
ROYAL ONTARIO MUSEUM
ภาชนะเซรามิก Sherd 737 ซึ่งเก็บไว้ในพิพิธภัณฑ์ที่แคนาดา อาจเป็นซากระเบิดมือของนักรบครูเสด
ดร.คาร์นีย์ แมทีสัน สมาชิกทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยกริฟฟิธของออสเตรเลียบอกว่า บันทึกเก่าแก่ว่าด้วยการปิดล้อมนครเยรูซาเลมในสงครามครูเสดปี 1187 ระบุถึงการใช้อาวุธชนิดหนึ่ง ซึ่งเมื่อขว้างออกไปแล้วจะทำให้เกิดแสงสว่างวาบและเสียงดังกึกก้อง
แต่อย่างไรก็ตาม เขาคิดว่าวัตถุระเบิดนั้นไม่ใช่ดินปืนหรือดินดำซึ่งจีนคิดค้นขึ้นในศตวรรษที่ 9 แต่เป็นส่วนผสมของสารเคมีในสูตรที่ต่างออกไป ซึ่งอาจเป็นวัตถุระเบิดโบราณที่เรียกกันว่า "ไฟกรีก" (Greek fire) ก็เป็นได้
